Keuzes maken door krapte.

Op 7 februari jl. organiseerden het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken en de NSvP (Nederlandse Stichting voor Psychotechniek) het symposium ‘Werken tot Nut van het Algemeen’ in Utrecht. Centraal stond de vraag waar we ons schaarse arbeidspotentieel voor willen inzetten. Want inmiddels voelen we de tekorten aan personeel in o.a. de horeca, bij garages en intercom-monteurs…  Een middag is veel te kort om dit thema uitvoerig te behandelen, maar één spreker geeft alvast een mooie schets.

Keuzes?

Martin Olsthoorn, programmamanager bij het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Hij spreekt over keuzes op een krappe arbeidsmarkt: wat als niet al het werk meer gedaan kan worden? Die vraag is volgens Martin niet hypothetisch, want de huidige krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt is een langdurig probleem. “In de toekomst gaat er meer werk zijn dan mensen om al dat werk te doen. De krapte dwingt ons als samenleving tot een keuze over wat we daadwerkelijk gedaan willen hebben.” De groei van de arbeidsparticipatie vlakt volgens Martin af en de groei van de bevolking stagneert.

Arbeidsmigratie?

“Met meer arbeidsmigratie is daar maar heel beperkt iets aan te doen. Als er meer mensen van buiten Nederland bijvoorbeeld in de zorg of het onderwijs komen werken, worden die mensen en hun kinderen ook gebruikers van zorg en onderwijs. Het kan alleen met veel sturing op arbeidsmigratie en dat is heel ingewikkeld, dus daar ligt volgens mij het antwoord niet.”

Minder parttime?

Ook in het maken van meer uren zit volgens Martin weinig rek. “Zelfs wanneer de marginale druk afneemt en meer uren maken beter gaat lonen, verwacht ik er niet veel van. Het financiële argument is meestal niet het belangrijkste argument voor het aantal uren dat mensen werken. In Europa heeft alleen IJsland een hogere participatiegraad.” Het effect van het inzetten van onbenut arbeidspotentieel, bijvoorbeeld mensen met een bijstandsuitkering, is volgens Martin ook beperkt, omdat vraag en aanbod niet altijd op elkaar aansluiten.

Inclusiviteit

Het antwoord ligt volgens hem in een inclusieve arbeidsmarkt met een mensgerichte focus en kwaliteitsvol werk. “Discriminatie moet daarom beter worden bestreden en er moeten functies gecreëerd worden om mensen binnenboord te houden. Werk dat bestaanszekerheid geeft en motiverend is. Hanteer een brede blik op participatie; betaald werk is niet het enige nuttige werk.”

Eenduidig beleid

Daarnaast moet de politiek een richting kiezen op basis waarvan er keuzes gemaakt worden: welke sectoren en banen willen we stimuleren en welke niet? Daarvoor is meer interdepartementale samenwerking nodig: niet elk ministerie moet beleid ontwikkelen om voldoende werkenden voor zijn eigen sector veilig te stellen, maar er zijn overbruggende afwegingen nodig tussen sectoren. Manieren om te sturen op inzet van mensen kan bijvoorbeeld via ontwikkelbudgetten en beleid op het gebied van Leven Lang Leren. “Met opleidingsvouchers kun je keuzes maken welke opleidingen je gaat vergoeden voor deelnemers en welke niet. Het is niet makkelijk. Door bewuster afwegingen te maken in beleid en politiek voorkomen we dat er overal tekorten ontstaan en we op alle fronten niet meer de kwaliteit kunnen bieden die nodig is.”

Okee, geen eenvoudige oplossingen dus. Maar wel een pleidooi voor duidelijke, duurzame keuzes.

Wat vind jij? Meer weten wat dit voor jouw loopbaan betekent? Bel of email gerust: 040-2466002 en info@styxcareerconsult.nl.