Hoogbegaafd en toch zonder werk…

Heel slim en toch zonder werk. Hoe kan dat?

Ongeveer één op de vijf van mijn klanten is hoogbegaafd en vaak ook hoogsensitief. Generaliserend kan ik stellen dat werk vinden voor hen een lastige opgave is. Waarom die ingewikkelde rituelen, terwijl ik dit werk gewoon kan? Hoezo moet ik passen in een systeem, terwijl mijn kracht juist is om te bouwen aan wat er echt toe doet? Wat moet ik met een organisatie die met twee maten meet en waar persoonlijke doelen belangrijker zijn dan het geheel? Kortom: hoogbegaafden voelen zich vaak niet begrepen. Of ze vinden de ander niet integer, onlogisch en/of ondeskundig. Hoogbegaafden hebben het nu eenmaal zeer vaak bij het rechte eind, en daar kan niet iedereen tegen… En als ze daarnaast ook hoogsensitief zijn, voelen ze sterk wat wel en niet deugt en zijn zij buitengewoon principieel.

Onderzoek door het Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen (IHBV)

Het IHBV heeft literatuuronderzoek gedaan en een vragenlijst door zo’n 50 hoogbegaafde volwassenen laten invullen. Waarom heeft u geen werk? De thema’s liegen er niet om:

Sollicitatieprocedures

Het blijkt dat het vinden van een match met de procedures en sollicitatiecommissies vaak niet eenvoudig is voor hoogbegaafden. Dit kan liggen aan moeizame communicatie als gevolg van het toneelstuk niet mee willen spelen, introversie, bescheidenheid, faalangst, onzekerheid, zichzelf niet kunnen verkopen en dergelijke. Maar het kan ook komen door vooroordelen tegen hoogbegaafden. Het kan volgens de respondenten ook zitten in het feit dat standaardprocedures niet voor hoogbegaafden lijken te zijn ontworpen. Hun veelzijdigheid, creativiteit, hun veelheid aan capaciteiten zonder het bijbehorende diploma en eigenaardigheden worden dan niet gewaardeerd door commissies, die voor de bekende weg gaan en op safe spelen.

Diploma’s

Een ander thema is onderwijs en diploma’s. Onderwijs en diploma’s zijn op verschillende manieren lastig voor hoogbegaafden. Ten eerste speelt er dat hoogbegaafden regelmatig hun opleiding niet afmaken. Ten tweede zien we vaak dat hoogbegaafden zichzelf via een baan of via zelfstudie tot op hoog niveau ontwikkelen, maar de diploma’s missen. Op een gegeven moment lukt doorgroeien of door-solliciteren dan niet meer, omdat op dat moment de diploma’s missen. Ten derde komt het voor dat hoogbegaafden juist te hoog zijn opgeleid, wat als bedreiging kan worden gezien. En ten vierde kan het voorkomen, dat potentiele werkgevers verkeerde conclusies trekken bij sollicitanten met bijvoorbeeld uiteenlopende of bijzondere diploma’s, of meerdere totaal uiteenlopende studies.

Communicatieproblemen

De derde onderzoeksvraag had betrekking op het inventariseren van behoeftes. De belangrijkste drie behoeften om weer aan het werk te komen zijn coaching, uitbreiding van het relevante netwerk en het volgen van een opleiding. Voor wat betreft coaching gaat het naast algemene loopbaan coaching om jezelf leren verkopen en aandachtspunten als zelfkennis, zelfvertrouwen, talenten onderzoeken, faalangst en een eigen bedrijf opstarten. Mogelijk zijn dit specifieke aandachtspunten die bij hoogbegaafden sneller en/of sterker spelen dan bij andere werkzoekenden. In de beantwoording van de vragen herkennen we de uit de literatuur bekende problematieken met betrekking tot hoogbegaafdheid, en dan met name verveling (gebrek aan uitdaging), werkbeleving, gefrustreerd innovatief vermogen, zoeken naar zingeving, communicatieproblemen met collega’s en leidinggevenden, onderpresteren en faalangst, anders zijn, aansluiting missen, eigen talenten niet herkennen, arbeidsconflicten en stress.

Bron: https://ihbv.nl/wp-content/uploads/2017/01/Rapport-Hoogbegaafde-Volwassenen-Zonder-Werk-v1.00.pdf januari 2017